Ο Δίας ήταν γιός του Κρόνου και της Ρέας. Σύμφωνα με μια προφητεία, ο πατέρας του Κρόνος θα έχανε το θρόνο του από ένα από τα παιδιά του. Γι’ αυτό το λόγο τα κατάπινε μόλις αυτά γεννιόνταν.
Η Ρέα όμως, που λυπόταν κάθε φορά που συνέβαινε αυτό, αποφάσισενα σώσει το τελευταίο της παιδί. Μόλις γεννήθηκε ο Δίας τον έκρυψε στην Κρήτη και έδωσε στον Κρόνο μια πέτρα να καταπιεί αντί για το παιδί. Τον Δία τον μεγάλωσαν οι Νύμφες. Τρεφόταν δε με το γάλα μιας κατσίκας, της Αμάλθειας, που αργότερα την αντάμειψε κάνοντας το κέρας της σύμβολο αφθονίας και την ίδια αστέρι (Αίγα).
Στην προσπάθεια να μην καταλάβει τίποτα ο Κρόνος συνέβαλαν και οι πολεμιστές Κουρήτες, που χτυπούσαν τα ακόντια στις ασπίδες τους για να μην ακούγονται τα κλάματα του παιδιού. Όταν αργότερα έμαθε ο Κρόνος τι συνέβη, τους μεταμόρφωσε σε λιοντάρια.
Ο Δίας για να τους τιμήσει έκανε το λιοντάρι βασιλιά των ζώων.
Η βασιλεία του Δία
Για να κερδίσει τη βασιλεία των θεών ο Δίας, χρειάστηκε πρώτα να διώξει τον πατέρα του Κρόνο, στη συνέχεια να πολεμήσει για δέκα χρόνια τους Τιτάνες και τέλος τους Γίγαντες.
Μετά απ’ όλους αυτούς τους αγώνες η βασιλεία του ανήκε δικαιωματικά. Μια βασιλεία που κανείς δεν τόλμησε να αμφισβητήσει. Ο πατέρας των θεών και των ανθρώπων κυβερνούσε τον κόσμο από τον απάτητο Όλυμπο, όπου είχε το παλάτι του.
Είχε βοηθούς τους Κύκλωπες, τους Εκατόγχειρες, τη Στύγα, τη Θέτιδα και την Αθηνά. Ως αγγελιαφόρο, για να στέλνει τα μηνύματά του στους θεούς και στους ανθρώπους, είχε τον Ερμή. Ήταν δίκαιος ως βασιλιάς και χάριζε προνόμια σε όσους υπάκουαν τις εντολές του. Όσους όμως καταπατούσαν τους νόμους του, τους συνέτριβε. Όπλα του είχε τον κεραυνό, την αστραπή και τη βροντή.
Με αυτά νίκησε τους Τιτάνες και με αυτά απειλούσε όποιον παράκουε τις εντολές του.
Η λατρεία του Δία
Ο Δίας λατρευόταν σε όλη την Ελλάδα. Πολλοί ναοί και βωμοί ήταν αφιερωμένοι σ’ αυτόν. Το πιο φημισμένο ιερό υπήρχε στη Δωδώνη. Το μαντείο αυτού του ιερού, το αρχαιότερο σ’ όλη την Ελλάδα, είχε αποκτήσει μεγάλη φήμη. Φημισμένο ήταν επίσης και το ιερό του Δία στην Ολυμπία που φιλοξενούσε το ξακουστό χρυσελεφάντινο άγαλμα του θεού, έργο που δημιούργησε ο γλύπτης Φειδίας. Οι θυσίες στα ιερά του Δία γίνονταν σε βωμό που είχε σχηματιστεί από τέφρα προηγούμενων θυσιών. Κατά τη διάρκεια της θυσίας εξετάζονταν τα σπλάχνα και το δέρμα των θυσιαζόμενων ζώων και έβγαιναν οι χρησμοί. Η τέφρα των θυσιών φυλασσσόταν στο Πρυτανείο.
Ο Δίας ήταν ρυθμιστής του κόσμου, τιμωρός των ανθρώπινων αμαρτιών και προστάτης των ξένων. Στο Δία οφειλόταν ακόμη και οι καιρικές μεταβολές. Αυτός αποφάσιζε για τους ανέμους, τη βροχή, το χιόνι. Γι’ αυτό είχε και την προσωνυμία του Ουράνιου. Λατρευόταν συχνά στις κορυφές των βουνών. Εκεί μαζεύονται τα πρώτα σύννεφα, που σύμφωνα με τους αρχαίους Έλληνες ήταν αλάθευτο σημάδι του θυμού του θεού.
Η δικαιοσύνη του Δία
Στον Δία, που ρύθμιζε την τάξη και το δίκαιο, κατέφευγαν οι θεοί και οι άνθρωποι όταν είχαν κάποια διαφορά μεταξύ τους. Αλλά και ο ίδιος, όταν έβλεπε ότι κάποιο ζήτημα έφτανε σε αδιέξοδο, προσπαθούσε να λύσει τη διαφορά αποδίδοντας το δίκαιο σ’ αυτόν που το είχε.
Η δικαιοσύνη του ήταν τόση ώστε πολλές φορές κατάφερνε να κάνει τους δύο αντίδικους φίλους.
Όπως έγινε για παράδειγμα με τον Ερμή και τον Απόλλωνα. Ο Ερμής έκλεψε τα βόδια του Απόλλωνα και ο Δίας τον έπεισε να τα επιστρέψει και να κάνει φίλους τους δύο θεούς.
Κατανοούσε τον πόνο των άλλων και φρόντιζε να τους τον απαλύνει. Έτσι έγινε όταν ο θνητός Διόσκουρος Κάστωρ πέθανε και ο αθάνατος Πολυδεύκης δεν ήθελε να ζήσει χωρίς τον αδερφό του.
Ο Δίας τακτοποίησε το θέμα, κάνοντας να ζει μια μέρα ο ένας στον πάνω κόσμο και μια μέρα ο άλλος στον κάτω κόσμο.
Ο Δίας και η Ευρώπη
Κάποτε τράβηξε την προσοχή του Δία η Ευρώπη, η όμορφη κόρη του βασιλιά της Συρίας Αγήνορα.
Για να την πλησιάσει, αλλά και για να αποφύγει να τον προσέξει η γυναίκα του Ήρα, μεταμορφώθηκε σε ταύρο και πήγε κοντά στην παρέα της Ευρώπης. Εκείνη θαύμασε το όμορφο ζώο και ανέβηκε επάνω του, ενώ οι φίλες της τον στόλιζαν με λουλούδια.
Τότε ο Δίας άρχισε να τρέχει, πέρασε τη θάλασσα και έφτασε στην Κρήτη, όπου ενώθηκε μαζί της.
Από την ένωση αυτή γεννήθηκαν ο Μίνωας, ο Ραδάμανθυ και ο Σαρπηδόνας.
Για τους γιούς που του χάρισε, ο Δίας δώρησε στην Ευρώπη τρία δώρα: ένα χρυσό σκύλο, μια φαρέτρα με βέλη που πήγαιναν πάντα στο στόχο τους και τον Τάλο, έναν γίγαντα που έγινε ο φρουρός της Κρήτης.
Την πάντρεψε δε με τον βασιλιά της Κρήτης Αστέριο, που μεγάλωσε τους τρεις γιούς τους: Τον Μίνωα που έγινε βασιλιάς του νησιού, τον Σαρπηδόνα που έγινε βασιλιάς της Λυκίας και τον Ραδάμανθυ που βοήθησε τον Μίνωα στη διακυβέρνηση της Κρήτης.