Φώτο: "ΑΕΡΑ"Πίνακας του Αλεξανδράκη Αλέξανδρου
Η VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑ ΗΠΕΙΡΟΥ
ΠΡΟΜΑΧΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
Ο εκκωφαντικός θόρυβος του τηλεφώνου σπάζει τη σιωπή της μοιραίας νύχτας.
28η Οκτωβρίου 1940, ώρα 03:45 πριν το χάραμα.
Ο Διοικητής της 8ης Μεραρχίας Ηπείρου υποστράτηγος Χαράλαμπος Κατσιμήτρος μόλις πληροφορείται από το Γενικό Επιτελείο για τις ιταμές αξιώσεις της Ιταλίας, σθεναρά απαντά:
«Δύναμαι να βεβαιώσω υπευθύνως τον κ. αρχηγόν του Γενικού Επιτελείου, και τονίζω τούτο ιδιαιτέρως, ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί από το Καλπάκι…».
Από το άλλο ακουστικό ακούγεται η καρδιόβγαλτη ευχή.
«Στρατηγέ μου, καλήν επιτυχίαν!».
Κι ο αντρειωμένος διοικητής που κουβαλά πάνω του ολόκληρη ιστορία, αφού πήρε μέρος σε βαλκανικούς πολέμους σε μακεδονικά μέτωπα, σε μικρασιατικές εκστρατείες, σπεύδει αμέσως να συντάξει την πρώτη του πολεμική διαταγή:
«Αξιωματικοί και οπλίται της VIII Μεραρχίας,
Ο Πρέσβυς της Ιταλίας εν Αθήναις εζήτησεν από την κυβέρνησιν ημών να εισέλθη Ιταλικός στρατός εις το έδαφός μας.
Η κυβέρνησις απέρριψε την αίτησιν ταύτην, και διέταξεν αντίστασιν και απόκρουσιν της εισβολής.
Ήδη διανοίγεται το στάδιον της εκτελέσεως του υπέρτατου προς την πατρίδα καθήκοντος δια αντιστάσεως μέχρις εσχάτων, συμφώνως προς το σχέδιον ενεργείας.
Αμυνθήτε του ιερού πάτριου εδάφους μετά φανατισμού εναντίον του επιδρομέως, όστις ήλθε να προσβάλη τούτω αναιτίως.
Αναμνησθήτε των ενδόξων παραδόσεων του Έθνους μας και πολεμήσατε μετάλύσσης κατά του εχθρού…».
Με άκρατο ενθουσιασμό χαιρετίστηκε η διαταγή. Κι ο αδυσώπητος αγώνας αρχίζει. Ισχυρά εχθρικά τμήματα πεζικού χτυπούν αιφνιδιαστικά από τις 05:30 το πρωί ολόκληρο το μέτωπο της Μεραρχίας.
«Με όλα τους τα πυροβολικά οι Ιταλοί έριχναν σε πλάτος και σε βάθος. Κοκκίνιζε ο ορίζοντας με την τρεμουλιαστή, πένθιμη αντιφεγγιά του χαλασμού, το έδαφος έτρεμε. Κι ο Έλληνας φαντάρος στεκόταν απορημένος, με το τουφέκι ακόμα κρύο στη χούφτα του, κοίταζε κι αναρωτιόταν ποιο τάχα πάθος να είχε ξυπνήσει μονομιάς εκεί αντίκρυ, και γιατί. Ό,τι και να του είχαν πει, ό,τι και να περίμενε, ήταν λίγο για να εξηγήσει τούτο το βάναυσο ξέσπασμα μέσα στο βαθύ τον όρθρο»,
υπογραμμίζει στο έργο του «Ελληνική Εποποιία 1940 - 1941» ο αυτόπτης μάρτυρας του πολέμου, ο Άγγελος Τερζάκης.
Η μάχη είχε ανάψει. Πυροβολισμοί, ανατινάξεις, βόμβες σείουν την ηπειρωτική γη. Ο Ιταλός δεν πιστεύει στα μάτια του. Ήταν σίγουρος πως δεν θα συναντούσε αντίσταση. Λογάριαζε πως ο Έλληνας θα παρέλυε σαν αντίκρυζε τις πυκνές Ιταλικές φάλαγγες, τους μοτοσυκλετιστές, τα θωρακισμένα αυτοκίνητα. Ένας Ιταλός αξιωματικός το πρωί της 28ης Οκτωβρίου υπερφίαλα διακήρυττε στο Πεπέλι, κοντά στην Κακαβιά: «Αύριο βράδυ θα πάρω τον καφέ στα Γιάννενα». Μα και το Γενικό Επιτελείο, βλέποντας την αριθμητική υπεροχή του αντιπάλου, τονίσει στην VIII Μεραρχία πως δεν αναμένει απ’ αυτήν νίκες, αλλά να σώσει την τιμή των ελληνικών όπλων.
Περνούν οι δύο πρώτες σκληρές μέρες του πολέμου κι ο δρόμος παραμένει κλειστός για τον εισβολέα. Άγρυπνος στις επάλξεις ο διοικητής Κατσιμήτρος έχει διατάξει σε όλες τις μονάδες ν’ αμύνονται με πείσμα κι επιμονή ακατάβλητη. Η πιο κρίσιμη πράξη της ιστορίας παίζεται σε μια θέση «κλειδί»: Ελαία (Καλπάκι) – Καλαμάς ποταμός. Αν την πατήσει ο εχθρός τραβάει ίσα κατά τα Γιάννενα. Με λύσσα διεξάγονται αλλεπάλληλες μάχες. Ο Ιταλός με τα’ άρματα μάχης, τον μεγάλο όγκο πυροβολικού, τα’ αεροπλάνα του κάνει επίδειξη δυνάμεως.
Μα όσο κυλούν οι μέρες καθηλώνεται, αποσύρεται από τις θέσεις της άμυνάς του. Διαπιστώνει πως δεν νικάει ο τεράστιος αριθμός, ο άψυχος όγκος του σιδήρου αλλά η ανδρεία, η χαλύβδινη θέληση, η κραυγή του δικαίου. Τούτη την αλήθεια διατρανώνει το ακόλουθο ιταλικό ραδιογράφημα, όπως το έπιασαν οι ασύρματοι της VIII Μεραρχίας:
«Οι Έλληνες, οίτινες είναι γνωστοί δια το πείσμα και την επιμονήν των, ωργάνωσαν από του καιρού της ειρήνης το φύσει τραχύ και ανώμαλον έδαφος της Ηπείρου μετά τοιαύτης μεθοδικότητας και επιμελείας, ώστε κάθε βράχος αποτελεί μίαν φωλεάν πυροβόλων και κάθε σπήλαιον μίαν θέσιν αμύνης…»
Αναστέλλουν πλέον οι στρατιώτες του Μουσολίνι τις επιθετικές τους ενέργειες και παίρνουν διαταγή αμυντική. Μέσα σε λίγες μέρες κονιορτοποιείται το σχέδιο επιχειρήσεων, που είχε καταστρώσει ο στρατηγός Πράσκα, ο ανώτερος διοικητής των Ιταλικών δυνάμεων: επίθεση αιφνιδιαστική στην Ήπειρο με κατεύθυνση Καλπάκι – Ιωάννινα – Πρέβεζα. Ο ίδιος χαρακτηρίζει άγρια την αντίσταση των Ελλήνων στα ηπειρωτικά βουνά. Πανηγυρίζει το Γενικό Επιτελείο μας για τις πρώτες λαμπρές νίκες της VIII Μεραρχίας. Δεν τίμησε απλώς τα όπλα, αλλά από την άμυνα περνά στην επίθεση.
Ο κύριος συντελεστής της επιτυχίας στο Καλπάκι που ανύσταχτος συντόνιζε
ενέργειες και κινήσεις, παρακολουθούσε την τιτανομαχία και κακοπαθούσε μαζί με τους προμάχους της ελευθερίας, ο υποστράτηγος Κατσιμήτρος, με σκιρτήματα χαράς εκδίσει στις 18 Νοεμβρίου την «Ημερήσια Διαταγή» του:
«… Ήδη ολόκληρος η Μεραρχία αναλαμβάνει από σήμερον γενικήν αντεπίθεσιν εφ’ ολοκλήρου του Μετώπου της και δι’ όλων σχεδόν των δυνάμεών της. Ιδού η ημέρα την οποίαν επεριμέναμεν, δια να δώσωμεν το καίριον πλήγμα κατά του εχθρού και να τον εκδιώξωμεν, του πατρίου εδάφους μας. Ιδού στάδιον δόξης και θριάμβου εθνικού!»
Πραγματικά, στο απόγειο της δόξας της η VIII Μεραρχία ύστερα από σφοδρές νικηφόρες μάχες κατά των επιδρομέων πατά το βορειοηπειρωτικό έδαφος, απελευθερώνει Ελληνικές πόλεις και φτάνει μέχρι τη γραμμή Τεπελενίου – Χειμάρρας. Πατριωτικές εξάρσεις, τιμές, χαρές, επευφημίες γεύονται οι λεβέντες φαντάροι μας.
Χρυσές, ένδοξες οι σελίδες της εποποιΐας του 1940. Δύο τοίχοι απόρθητα, δύο κάστρα απρόσβλητα, κυματοθραύστες του ιταλικού σμήνους, η Πίνδος και η Ήπειρος. Το απόσπασμα Πίνδου με διοικητή τον συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Δαβάκη και η VIII Μεραρχία Ηπείρου με διοικητή τον υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο όρθωσαν το ανάστημά τους, ανέμισαν το σπαθί τους και με την πεισματική τους αντίσταση, τις αξιοσημείωτες επιτυχίες τους βροντοφώναξαν στους εισβολείς πως δεν θα περάσουν, δεν θα πατήσουν την ξένη γη, τα πάτρια χώματα που δεν τους ανήκουν, δεν τους γνωρίζουν.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό "Ιστορια εικονογραφημένη", Τεύχος 352, Οκτωβρίου 1997Copyright by: Dilaz®
Φώτο: "ΑΕΡΑ"
2 σχόλια:
Εδώ κάνεις μάλλον σκόπιμα η απο άγνοια ένα ιστορικό λάθος . Η διαταγή του επιτελείου ..λέγεμε Παπάγο ήταν η 8 Μεραρχία να απαγκιστρωθεί απο την περιοχή της Ηπείρου και να κατέβει προς την Αμφιλοχία.
Ο Διοικητής όμως της 8 Μεραρχίας , υποστράτηγος Κατσιμήτρος , αγνόησε την διαταγή πίστεψε οτι στο Καλπάκι είναι η κατάλληλη τοποθεσία να σταματήσει τους Ιταλούς και το έπραξε , συνεπικουρούμενος απο τα αποσπάσματα του άλλου μεγάλου , του συνταγματάρχη Δαβάκη.
Φυσικά μετέπειτα το επιτελείο άλλαξε τις διαταγές εκείνων των πρώτων ημερών , ώστε να φανεί οτι το Καλπάκι ήταν δική τους ιδέα και πήρε όλη την δόξα ο στρατηγός Παπάγος.
Αυτό πλήγωσε τον Κατσιμήτρο , με αποτέλεσμα να χολωθεί και να αδικήσει μετέπειτα τον εαυτό του , συμμετέχοντας σαν υπουργός στην δοτή κυβέρνηση Τσολάκογλου.
Παρόλο αυτό το ατόπημα του , δεν μπορείς να μην του απονείμεις τα εύσημα που του αξίζουν.
Δεν κάνω σκόπιμα κανένα λάθος αλλά ούτε από άγνοια. Απλά δεν έχεις διαβάσει όλες τις δημοσιεύσεις του blog που αφορούν το Έπος του 1940, γιατί αυτά που επισημαίνεις αναγράφονται στην παρακάτω δημοσίευση με τον τίτλο: ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΤΗΣ VIII ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ ΤΟ '40.
Δημοσίευση σχολίου