ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΟΥ 1940

ΠΑΡΑΜΟΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

Στις 5 Οκτωβρίου, η VIII Μεραρχία βρισκόταν στις θέσεις της, πλήρως επιστρατευμένη, ενισχυμένη με ένα σύνταγμα ευζωνικό, το 42ο της Λαμίας, που έφερε τη δόξα της Μικρασιατικής Εκστρατείας στη σημαία του, ένα σύνταγμα ορειβατικού πυροβολικού και μια μοίρα βαρέος.

Για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των πολεμικών αναγκών, το μέτωπο Ηπείρου, στη γραμμή ανασχέσεως Ελαίας – Καλαμά, όπου θα δίδονταν οι αποφασιστικές μάχες, διαιρέθηκε σε τρεις τομείς – στον τομέα Θεσπρωτίας (Υποστράτηγος Νικόλαος Λιούμπας), στον τομέα Καλαμά (Συνταγματάρχης Γεώργιος Γιατζής) και στον τομέα Νεγράδων (Συνταγματάρχης Γεώργιος Ντρες) – και προκάλυψη. Σύμφωνα με διαταγή του ΓΕΣ, η αποστολή της προκαλύψεως, «περιορίζεται εις το να δώση τον απαιτούμενον χρόνον συναγερμού και καταλήψεως της τοποθεσίας αντιστάσεως και εις το να κερδίση τον δυνατόν χρόνον διά της επιβραδύνσεως του αντιπάλου, άνευ όμως φθοράς των μέσων της. Το τελευταίον τούτον είναι ουσιώδες (…)».

Στις 27 Οκτωβρίου, η VIII Μεραρχία είχε συμπληρώσει την επιστράτευσή της. Στα ελληνοαλβανικά σύνορα οι Έλληνες στρατιώτες αντιλαμβανόταν ότι οι Ιταλοί ήταν έτοιμοι να εκδηλώσουν την επίθεσή τους. Περίμεναν όμως ψύχραιμοι και αποφασισμένοι να τους αντιμετωπίσουν.

Έντονη κινητικότητα υπήρχε και στο στρατηγείο της Μεραρχίας, στα Ιωάννινα. Ο Κατσιμήτρος με τους συνεργάτες του, τον Αντισυνταγματάρχη Χαρ. Δρίβα, επιτελάρχη και τον Ταγματάρχη Π. Πετρουτσόπουλο, διευθυντή του 3ου Επιτελικού Γραφείου ήσαν αποδέκτες ανησυχητικών μηνυμάτων. Προκειμένου να διαμορφώσουν πλήρη εικόνα για την κατάσταση, ανέμεναν το Συνταγματάρχη Μαυρογιάννη, ο οποίος είχε οργώσει ολόκληρη σχεδόν την παραμεθόρια για να διαπιστώσει την ετοιμότητα του Ελληνικού Στρατού και τις κινήσεις του εχθρού. Είχε, ήδη, νυχτώσει για τα καλά όταν έφθασε. Η εκτίμησή του ήταν ότι, «η εισβολή ήταν θέμα ωρών».

Ο Μέραρχος αμέσως επικοινώνησε τηλεφωνικά με το ΓΕΣ. Στην άλλη άκρη του τηλεφώνου ήταν ο Αντισυνταγματάρχης Κορώζης, στον οποίο μεταβίβασε τα ακόλουθα:

«Αναφέρατε παρακαλώ εις τον κ. Αρχηγόν του ΓΕΣ ότι η προσωπική μου γνώμη είναι ότι αύριο την πρωίαν, ίσως δε και κατά την διάρκειαν της νυκτός 27 με 28 Οκτωβρίου, θα έχωμεν ιταλικήν επίθεσιν (…). Μπορεί να μην έχω το ανάστημα του στρατηγού Πεταίν, όστις κατά το 1916 αμυνόμενος σθεναρώς του Βερντέν, είπε ότι δεν θα περάσουν οι Γερμανοί – όπως και δεν επέρασαν – αλλά δύναμαι να βεβαιώσω εν πλήρη πεποιθήσει ότι δεν θα περάσουν οι Ιταλοί από το Καλπάκι (…)».

Στις 03:45 της 28ης Οκτωβρίου, ο Κατσιμήτρος δέχθηκε τηλεφώνημα από τον Κορώζη: «Πόλεμος (…) Ο Πρόεδρος της Κυβερνήσεως απέρριψε ιταλικόν τελεσίγραφον (…). Ο κ. Αρχηγός ανέλαβεν Αντιστράτηγος (…)». Αμέσως, συνέταξε την πρώτη πολεμική διαταγή, στην οποία μεταξύ άλλων, ανέφερε:

Φώτο 02:
Η Ημερήσια διαταγή της VIII Μεραρχίας της 28ης Οκτωβρίου 1940

«Αξιωματικοί και οπλίται της VIII Μεραρχίας.

Ο πρέσβυς της Ιταλίας εν Αθήναις εζήτησεν από την κυβέρνησιν ημών να εισέλθη ιταλικός στρατός εις το έδαφός μας. Η κεβέρνησις απέρριψε την αίτησιν ταύτην και διέταξεν αντίστασιν και απόκρουσιν της εισβολής.

Ήδη διανοίγεται το στάδιον της εκτελέσεως του υπερτάτου προς την πατρίδαν καθήκοντος, δι’ αντιστάσεως, μέχρις εσχάτων, συμφώνως προς το σχέδιον ενεργείας.

Αμυνθήτε του ιερού πατρίου εδάφους μετά φανατισμού εναντίον του επιδρωμέως, όστις ήλθε να προσβάλη τούτο αναιτίως.

Αναμνησθήτε των ενδόξων παραδόσεων του Έθνους μας και πολεμήσατε μετά λύσσης κατά του εχθρού (…)».

Πηγή: (Περιοδικό: Β' Παγκόσμιος Πόλεμος)

®2008